Chapters 19 and 20 : Reports about Ibne Hawash al Muqbil of Damascus and Zaid bin Amr bin Nufayl
Before the proclamation of prophethood the circumstances of the Holy Prophet (s.a.w.a) were similar to the present situation before the reappearance of Imam Mahdi(a.t.f.s)
At that time only the scholars had information regarding the prophethood of the Holy Prophet (s.a.w.a) and Islam was in a poor state. When a prophet used to pray for the advent of the Holy Prophet (s.a.w.a) the ignorant and deviated people used to make fun of him and say:
a) When will that prophet arise?
b) Who according to your view will be the owner of the sword?
c) Whose call shall spread in the east and the west and to whom will submit the kings of the world?
Similar questions are raised by skeptics today in relation to Imam Mahdi (a.t.f.s)
A group denies him and another group accepts him.
The author narrates two incidents of people recognising the prophet before his advent.
In the first incident the Holy Prophet (s.a.w.a) has himself reminded a Jew named Kaab to whom the signs of his appearance were previously mentioned by Ibne Hawash al Muqbil of Damascus. Ibne Hawash while admonishing Kaab had accepted that he himself has taken up the path of piety in anticipation of the Holy Prophets (s.a.w.a) advent. He had also informed him of the migration of the Holy Prophet (s.a.w.a) and the mark of Prophethood which would be embossed between the shoulders of the Holy Prophet (s.a.w.a)
In chapter 20 it is mentioned that the Holy Prophet (s.a.w.a) used to pray for Zaid ibn Amr and said about him that:
"He had belief (in me) and was in search of the true religion and he died while in pursuit for it."
Zaid bin Amr bin Nufayl had come out of Mecca in search of the true Abrahamic religion. He travelled many places making inquiries from scholars and priests.
He came to know about a pious person in Balqa who possessed complete knowledge of the Christian faith. So he went to meet him and inquired from him about the true Abrahamic faith. He was informed that soon a prophet will arise in the same town from where he had come.
Upon hearing this, Zaid immediately started the return journey but was killed on the way.
May Allah give us the taufeeq to walk the path of guidance like Zaid ibn Amr in waiting for Allah's representative and be fortunate to be a part of His (a.t.f.s) prayers.
Urdu
اقتباس - ۲۲
آئیے اپنے امام کے متعلق جانیں
کتاب - كمال الدين و تمام النعمة
مصنف - شیخ الصدوق علیہ الرحمہ
باب ۱۹ اور ۲۰: دمشق کے ابنِ حواش المقبل اور زید بن عَمر بن نُفَیل کے متعلق تذکرہ
اعلانِ نبوّت سے قبل رسول اللہ (ص) کے حالات بھی اس زمانے میں امام مھدی (عجّ) کے ظہور سے پہلے کے موجودہ حالات کی طرح ہی تھے
اُس وقت صرف علماء کو ہی رسول اللہ (ص) کی نبوّت کے متعلق خبر تھی اور مذہب اسلام برے حال میں تھا۔ جب ایک نبی رسول اللہ (ص) کی آمد کی دعاء کرتے تھے، جاھل اور منحرف افراد اُن کا مذاق اڑایا کرتے تھے اور کہتے تھے
ا) وہ نبی کب قیام کریں گے ؟
ب) آپ کے نظریہ کے مطابق صاحبِ شمشیر کون ہوگا ؟
ت) کس کی ندا مشرق اور مغرب میں پھیل جائے گی اور کس کو دُنیا کے بادشاہ اور سلاطین تسلیم کریں گے اور اُن کی اتباع کریں گے
آج اسی طرح کے سوالات امام مهدی (عجّ) کے سلسلہ میں مُتشکِّکِين اٹھاتے ہیں
ایک گروہ اُن کا انکار کرتا ہے اور دوسرا اُن کو قبول کرتا ہے
رسول اللہ (ص) کی آمد سے قبل لوگوں کو اُن کی معرفت کے متعلق مصنف دو واقعات نقل کرتے ہیں
پہلے واقعہ میں خود رسول اللہ (ص) نے کعب نام کے ایک یہودی کو یاددہانی کرائی جس سے دمشق کے ابنِ حواش المقبل نے اُن کی ظاہری علامات کا تذکرہ کیا تھا۔ کعب کو نصیحت کرتے ہوئے ابنِ حواش نے قبول کیا تھا کہ اُنہوں نے خود رسول اللہ (ص) کی آمد کی توقع میں تقویٰ کی راہ اختیار کی ہے۔ انہوں نے کعب کو رسول اللہ (ص) کی ہجرت اور اُن کی مُہرِ نبوّت کے متعلق مطلع کیا تھا جو رسول اللہ (ص) کے شانوں کے درمیان منقوش ہو گی
بیسویں باب میں ذکر ہوا ہے کہ رسول اللہ (ص) زید بن عَمر بن نُفَیل کے لئے دعاء کیا کرتے تھے اور اُن کے متعلق ارشاد فرمایا:
"اُن کا مجھ پر ایمان تھا اور وہ دین حق کی تلاش میں تھے اور اسی جستجو میں اُن کے وفات ہوئی"
زید بن عَمر بن نُفَیل حقیقی دین ابراہیمی کی تلاش میں مکّہ سے باہر آ گئے تھے۔ انہوں نے علماء اور دانشوروں سے سوالات اور تفتیش کرتے ہوئے بہت سی جگہوں کہ سفر کیا
اُن کو بلقا میں ایک متّقی شخص کے متعلق پتہ چلا جس کو عیسائی مذہب کے بارے میں مکمّل علم تھا۔ لہٰذا وہ اُس سے مِلنے گئے اور اُس سے حقیقی دین ابراہیمی کے متعلّق سوالات کیے۔ اُن کو پتہ چلا کہ جلد ہی ایک نبی اُسی قصبہ میں قیام کرے گا جہاں سے وہ آئے ہیں
یہ سُن کر زید نے فوراً واپسی کا سفر اختیار کیا لیکن راستے میں ہی اُن کو قتل کر دیا گیا
اللہ سبحانہ و تعالیٰ ہم کو زید بن عَمر کی طرح اللہ کی حُجّت کے انتظار میں راہ ہدایت پر چلنے کی توفیق عطا فرمائے اور اُن (عجّ) کی دعاؤں میں شامل ہونے کی سعادت اور شرف عطا فرمائے
Hindi
इक़्तिबास 22
आइये अपने इमाम के मुताल्लिक़ जाने
किताब : कमालुद्दीन व तमामुन ने'मह
मुसन्निफ़ : शेख़ सदूक़ (अ.र.)
बाब 19 और 20: दमिश्क़ के इब्ने हवाश अल-मुक़बिल और ज़ैद बिन अम्र बिन नुफ़ैल के मुताल्लिक़ तज़किरा
ऐलान ए नुबूवत से क़ब्ल पैग़म्बर (स.अ.व.आ.) के हालात भी इस ज़माने में इमाम महदी (अ.त.फ़.श.) के ज़ुहूर से पहले के मौजूदा हालात की तरह ही थे
उस वक़्त उलेमा को ही रसूलुल्लाह (स.अ.व.आ.) की नुबूवत के मुताल्लिक़ ख़बर थी और मज़हब ए इस्लाम बुरे हाल में था। जब एक नबी रसूलुल्लाह (स.अ.व.आ.) की आमद की दुआ कर रहे होते थे, जाहिल और मुन्हरिफ़ अफ़राद उनका मज़ाक़ उड़ाया करते थे और कहते थे
i) वह नबी कब क़ियाम करेंगे ?
ii) आपके नज़रिये के मुताबिक़ साहिब ए शमशीर कौन होगा ?
iii) किसकी निदा मशरिक़ और मग़रिब में फैल जायेगी और किसको दुनिया के बादशाह और सलातीन तस्लीम करेंगे और उनकी इत्तेबा करेंगे ?
आज इसी तरह के सवालात इमाम महदी (अ.त.फ़.श.) के सिलसिले में मुतशक्केकीन उठाते हैं।
एक गिरोह उनका इन्कार करता है और दूसरा उनको क़ुबूल करता है
रसूलुल्लाह (स.अ.व.आ.) की आमद से क़ब्ल लोगों को उनकी मारेफ़त के मुताल्लिक़ मुसन्निफ़ दो वाक़ेआत नक़्ल करते हैं
पहले वाक़ेये में खुद रसूलुल्लाह (स.अ.व.आ.) ने काब नाम के एक यहूदी को याद-दहानी कराई जिस से दमिश्क़ के इब्ने हवाश अल-मुक़बिल ने उनकी ज़ाहिरी अलामात का तज़किरा किया था। काब को नसीहत करते हुए इब्ने हवाश ने क़ुबूल किया था कि उन्होंने ख़ुद रसूलुल्लाह (स.अ.व.आ.) की आमद की तवक़्क़ो में तक़वे की राह अख़्तियार की है। उन्होंने काब को रसूलुल्लाह (स.अ.व.आ.) की हिजरत और उनकी मोहर ए नुबूवत के मुताल्लिक़ मुत्तला किया था जो रसूलुल्लाह (स.अ.व.आ.) के शानों के दरमियान मनक़ूश होगी।
बीसवें बाब में ज़िक्र हुआ है कि रसूलुल्लाह (स.अ.व.आ.) ज़ैद बिन अम्र बिन नुफ़ैल के लिए दुआ किया करते थे और उनके मुताल्लिक़ इरशाद फ़रमाया:
"उनका मुझ पर ईमान था और वह दीन ए हक़ की तलाश में थे और उसी जुस्तुजू में उनकी वफ़ात हुयी"
ज़ैद बिन अम्र बिन नुफ़ैल हक़ीक़ी दीन ए इब्राहीमी की तलाश में मक्के से बाहर आ गए थे। उन्होंने उलेमा और दानिशवरों से सवालात और तफ़्तीश करते हुए बहुत सी जगहों का सफ़र किया
उनको बलक़ा में एक मुत्तक़ी शख़्स के मुताल्लिक़ पता चला जिसको ईसाई मज़हब के बारे में मुकम्मल इल्म था। लेहाज़ा वह उस से मिलने गए और उस से हक़ीक़ी दीन ए इब्राहीमी के मुताल्लिक़ सवालात किये। उनको पता चला कि जल्द ही एक नबी उसी क़स्बे में क़ियाम करेगा जहाँ से वह आये हैं
यह सुन कर ज़ैद ने फ़ौरन वापसी का सफ़र अख़्तियार किया लेकिन रास्ते में ही उनको क़त्ल कर दिया गया
अल्लाह सुब्हानहु व तआला हमको ज़ैद बिन अम्र की तरह अपनी आख़िरी हुज्जत (अ.त.फ़.श.) के इंतेज़ार में राह ए हिदायत पर चलने की तौफ़ीक़ अता फ़रमाये और उन (अ.त.फ़.श.) की दुआओं में शामिल होने की सआदत और शरफ़ अता फ़रमाये
Gujrati
સારાંશ : ૨૨
આઓ આપણે આપણા ઇમામને જાણીએ.
પુસ્તક : કમાલુદ્દીન વ તમામ ઉન નેઅમહ
લેખક : શેખ અસ-સદુક (અ.ર.)
પ્રકરણ ૧૯ અને ૨૦ : દમિશ્કના ઇબ્ને હવાશ અલ-મુક્બીલ અને ઝૈદ બિન નુફય્લના એહવાલ.
બેસત પેહલા રસુલુલ્લાહ (સ.અ.વ.) ના સંજોગો ઈમામ મહદી (અ.ત.ફ.શ.) ના ઝહુર પેહલાની આજની પરિસ્થિતિ જેવા હતા.
તે સમયે માત્ર આલીમો પાસે રસુલુલ્લાહ (સ.અ.વ.) ની નબુવતને લગતી માહિતી હતી અને ઇસ્લામ દયનીય પરિસ્થિતિમાં હતો. જયારે નબી (અ.સ.) રસુલુલ્લાહ (સ.અ.વ.) ના આગમન માટે દુઆ કરતા તો જાહિલ અને ગુમરાહ લોકો તેઓની મજાક કરતા અને કેહતા:
અ) તે નબી કયારે આવશે?
બ) તમારા મત મુજબ તલવારનો માલિક કોણ હશે?
ક) કોનો સંદેશો પૂર્વ અને પશ્ચિમમાં ફેલાઈ જશે જેને દુન્યના રજાઓ સમર્પિત થશે?
ઈમામ મહદી (અ.ત.ફ.શ.) વિષે આજે સંશયકારો દ્વારા આવાજ સવાલો કરાય છે.
એક જૂથ તેઓ (અ.ત.ફ.શ.) નો ઇનકાર કરે છે અને બીજો તેઓ (અ.ત.ફ.શ.) નો સ્વીકાર કરે છે.
લેખક તેઓ (સ.અ.વ.) ના આગમન પેહલા રસુલુલ્લાહ (સ.અ.વ.) ની મા’રેફત ધરાવનાર લોકોના બે પ્રસંગો વર્ણવે છે.
પેહલા પ્રસંગમાં રસુલુલ્લાહ (સ.અ.વ.) જાતે કાબ નામના યહુદીને ઇબ્ને હવાશ અલ-મુક્બીલ દ્વારા તેને
વર્ણવેલ તેઓ (સ.અ.વ.) ના આગમનની અગાઉથી બતાવેલ નિશાનીઓ વિષે યાદ અપાવે છે. ઇબ્ને હવાશે કાબને ઠપકો આપતા કબુલ્યું હતું કે તેણે પોતે રસુલુલ્લાહ (સ.અ.વ.) ના આગમન ની અપેક્ષમાં તકવાનો રસ્તો અપનાવ્યો હતો. તેણે તેને રસુલુલ્લાહ (સ.અ.વ.) ની હીજરત અને મોહરે-નબુવત જે રસુલુલ્લાહ (સ.અ.વ.) ના ખભા વચ્ચે ઉપસેલ હશે તે વિષે પણ બતાવ્યું.
પ્રકરણ ૨૦ માં ઉલ્લેખ છે કે રસુલુલ્લાહ (સ.અ.વ.) ઝૈદ બિન અમ્ર બિન નુફય્લ માટે દુઆ કરતા હતા અને તેના વિષે કેહતા હતા:
“તેને (મારા પર) ઈમાન હતું અને તે સાચા દિનની તલાશમાં હતો અને તેની તલાશમાં તે મૃત્યુ પામ્યો.”
ઝૈદ બિન અમ્ર બિન નુફય્લ સાચા દિને ઈબ્રાહીમની શોધમાં મક્કા બહાર ગયો હતો. તેણે આલીમો અને રાહીબો પાસેથી જાણવા માટે ઘણી જગ્યાઓની મુસાફરી કરી.
તેને ખબર પડી કે બલકામાં એક રાહીબ છે જેને ઈસાઈ અકીદાનું સંપૂર્ણ જ્ઞાન છે. તેથી તે તેને મળવા ગયો અને દિને ઇબ્રાહીમના અકીદા વિષે જાણ્યું. તેને જણાવવામાં આવ્યું કે ટૂંક સમયમાં એક નબીનું આગમન થશે તે શહેરમાં જયાથી તે આવ્યો હતો.
આ સાંભળીને, ઝૈદે તરત જ પરત પ્રવાસ શરુ કર્યો પરંતુ રસ્તામાંજ તે માર્યો ગયો.
અલ્લાહ આપણને તૌફિક આપે કે અલ્લાહની હુજ્જત (અ.ત.ફ.શ.) ના ઇન્તેઝારમાં ઝૈદ બિન અમ્રની જેમ હિદાયતના રસ્તા પર ચાલીએ અને તેઓ (અ.ત.ફ.શ.) ની દુઆઓમાં શામિલ થઈએ.