Kamaluddin | Shaikh As-Saduq | Excerpt 26

Excerpt – 26

Book – Kamaaluddin wa tamam un nemah

Author –Shaikh As-Saduq(a.r.)

Chapter 22 : Continuation of successorship from Prophet Adam (a.s.) (part 2)

In the previous excerpt we read about the continuous existence of a Divine Proofs right from Prophet Adam (as) till the end of the world.

Today we will see some more traditions in this regard

It is reported from Imam Reza (a.s) that “The earth can never remain devoid of an Imam from among us.”

Imam Reza (a.s) was asked “You have reached this stage, but you don’t have an issue?” He replied: “O Uqbah bin Ja’far, the Imam does not pass away before seeing his descendants.”

It is narrated from Imam Sadiq (as) that “By Allah, after Hazrat Adam (a.s.) Allah, the Mighty and Sublime did not leave the earth without an Imam, who may guide the people to Allah, the Mighty and Sublime and who is the Proof of Allah on the people. One who leaves him is destroyed and one who remains attached to him gets salvation.”

Once Hazrat Ali (a.s.) asked the Messenger of Allah (s.a.w.a): “O Messenger of Allah, would the guides be from us or others?” He replied:

“From us are the guides to Allah(swt) till the Judgment Day. Through us Allah, the Mighty and Sublime saved the people from the deviation of polytheism and through us He saved them from the deviation of evil. Through us have the people become brothers after being in the deviation of evil just as they became brothers after being in the deviation of polytheism. Through us will Allah conclude like He initiated through us.”

The following narration from the Holy Prophet (s.a.w.a) on the day of Ghadeer is also recorded in this chapter:

“I have received summons from Allah and I have accepted them. Thus I leave among you two heavy (very important) things. One of them is greater than the other. The Book of Allah and my progeny – my Ahlul Bayt – so you take care how you behave with them after me. The two shall not separate from each other till they come to me at the Pool (of Kauthar). Then he said: Allah is my master and I am the master of all the believers. Then he raised up the hand of Ali Ibne Abi Talib (a.s.) and said: Of whomsoever I am the master, this Ali is also his master. O Allah love one who loves him and be inimical to one who is inimical to him. “

Time and again this matter was raised in front of our Imams (a.s) and the reply was crystal clear as in this case. Husain bin Khalid asked Imam Reza (a.s.) : “Can the earth remain without an Imam?” He replied: “No.”

Thus in every era there was a Hujjat of Allah (s.w.t) who guided the people towards the right path. May Allah bless us by instilling the love and recognition of these twelve righteous Imams in our hearts.

*اقتباس – ۲۶*

*آئیے اپنے امام کے متعلق جانیں*

*کتاب – كمال الدين و تمام النعمة*

*مصنف – شیخ الصدوق علیہ الرحمہ*

*باب ۲۲: حضرت آدم علیہ السّلام سے تا قیامت جانشینی کا تسلسل * (دوسرا حصہ)

گزشتہ اقتباس میں ہم نے حضرت آدم علیہ السّلام کے وقت سے تا قیامت حُجَجِ الٰہی کے مسلسل وجود کے متعلق مطالعہ کیا

آج ہم اس سلسلہ میں مزید روایات کا تذکرہ کریں گے

امام رضا علیہ السّلام سے مروی ہے کہ “یہ زمین کبھی بھی ہم میں سے ایک امام کے خالی نہیں رہ سکتی”

امام رضا (ع) سے دریافت کیا گیا “آپ اس مرحلہ تک پہنچ گئے ہیں، لیکن ابھی تک آپ کو کوئی اولاد نہیں ہوئی ہے؟” آپ (ع) نے جواب دیا: “اے عقبہ بن جعفر، ایک امام اس دُنیا سے اُس وقت تک نہیں جاتا جب تک وہ اپنی اولاد کو دیکھ نہ لے”

امام صادق (ع) سے مروی ہے کہ “اللہ کی قسم، حضرت آدم (ع) کے بعد اللہ سبحانہ وتعالیٰ نے زمین کو بغیر ایک امام کے خالی نہیں چھوڑا، جو لوگوں کی اللہ کی طرف ہدایت کرے اور جو لوگوں پر اللہ کی حُجّت ہو۔ جِس نے اُن کو چھوڑ دیا وہ ہلاک ہوا اور جِس نے اُن سے تمیسُک اختیار کیا اُس کو نجات حاصل ہو گئی”

ایک مرتبہ حضرت علی علیہ السّلام نے پیغمبرِ اکرم صلی اللہ علیہ وآلہ وسلم سے دریافت کیا: یا رسول اللہ، کیا هادی ہم میں سے ہوں گے یا دوسروں سے؟” آپ (ص) نے جواب دیا: “روزِ قیامت تک اللہ سبحانہ وتعالیٰ کی طرف ہدایت کرنے والے ہم میں سے ہوں گے۔ اللہ سبحانہ وتعالیٰ نے ہمارے ذریعہ لوگوں کو شرک کی گمراہی سے بچایا اور ہمارے ہی ذریعہ اُن کو شیطان کے انحراف سے محفوظ کیا۔ شیطان کے انحراف میں رہنے کے بعد ہمارے ہی ذریعہ لوگ آپس میں بھائی بنے جس طرح وہ شرک کی گمراہی میں رہنے کے بعد آپس میں بھائی بنے۔ ہمارے ہی ذریعہ اللہ اختتام کریگا جِس طرح اُس نے ہمارے ذریعہ افتتاح کی۔”

روزِ غدیر رسول اللہ (ص) سے مندرجہ ذیل روایت بھی اس باب میں درج کی گئی ہے
“مجھ کو اللہ نے طلب کر لیا ہے اور میں نے اُس کا بلاوا قبول کر لیا ہے، لہٰذا میں تمہارے درمیان دو بھاری (گراں قدر/اہم ترین) چیزیں چھوڑے جا رہا ہوں۔ اُن میں سے ایک چیز دوسرے سے زیادہ عظیم ہے۔ اللہ کی کتاب اور میری اطرت میرے اھل بیت، تو خیال رکھنا کہ میرے بعد تُم اُن کے ساتھ کیسا برتاؤ کرتے ہو۔ یہ دونوں ایک دوسرے سے جُدا نہیں ہوں گے جب تک کہ وہ حوض کوثر پر مجھ سے مِل نہ لیں۔ پھر آپ (ص) نے ارشاد فرمایا: اللہ میرا مولا ہے اور میں مؤمنین کا مولا ہوں، پھر آپ (ص) نے علی ابن ابی طالب علیہ السّلام کے ہاتھوں کو بلند کیا اور فرمایا: اور جِس کا بھی میں مولا ہوں، یہ علی بھی اُس کے مولا ہیں، یا اللہ، تُو اُس سے محبّت کر جو ان سے محبّت کرے اور اُس سے دشمنی رکھ جو ان سے دشمنی رکھے”

ہمارے آئمہ علیھم السلام کے سامنے یہ موضوع بارہا آتا رہا اور جواب واضح ترین تھا۔ حسین بن خالد نے امام رضا (ع) سے دریافت کیا: کیا یہ زمین بغیر ایک امام کے باقی رہ سکتی ہے؟ آپ نے جواب دیا: “نہیں”

لہٰذا ہر زمانہ میں اللہ کی ایک حُجّت موجود رہی ہے جِس نے لوگوں کو راہِ حق کی طرف ھدایت کی۔ اللہ ہمارے قلوب کو ان بارہ آئمہ معصومین علیھم السلام کی محبّت و معرفت سے منوّر کرے اور ہم کو اُن کی مُسلسل خدمت کی توفیق عطا فرمائے۔

इक़्तिबास 26

आइये अपने इमाम के मुताल्लिक़ जाने

किताब : कमालुद्दीन व तमामुन ने’मह

मुसन्निफ़ : शेख़ सदूक़ (अ.र.)

बाब 22: हज़रत आदम (अ.स.) से ता-क़ियामत जानशीनी का तसलसुल (दूसरा हिस्सा)

गुज़िश्ता इक़्तिबास में हम ने हज़रत आदम (अ.स.) के वक़्त से ता-क़ियामत हुज्जत ए इलाही के मुसलसल वजूद के मुताल्लिक़ मुतालेआ किया। आज हम इस सिलसिले में मज़ीद रिवायात का तज़किरा करेंगे

इमाम रज़ा (अ.स.) से मरवी है कि “यह ज़मीन कभी भी हम में से एक इमाम के ख़ाली नहीं रह सकती”

इमाम रज़ा (अ.स.) से दरयाफ़्त किया गया “आप इस मरहले तक पहुँच गये हैं, लेकिन अभी तक आपको कोई औलाद नहीं हुई है ?” आप (अ.स.) ने जवाब दिया: ऐ उक़्बा बिन जाफ़र, एक इमाम इस दुनिया से उस वक़्त तक नहीं जाता जब तक वह अपनी औलाद को देख न ले”

इमाम सादिक़ (अ.स.) से मरवी है कि “अल्लाह की क़सम, हज़रत आदम (अ.स.) के बाद अल्लाह सुब्हानहु व तआला ने ज़मीन को बग़ैर एक इमाम के ख़ाली नहीं छोड़ा, जो लोगों की अल्लाह की तरफ़ हिदायत करे, और जो लोगों पर अल्लाह की हुज्जत हो। जिस ने इनको छोड़ दिया वह हलाक हुआ और जिस ने इनसे तमस्सुक अख़्तियार किया उसको नजात हासिल हो गयी”

एक मर्तबा हज़रत अली (अ.स.) ने पैग़म्बर (स.अ.व.आ.) से दरयाफ़्त किया: “या रसूलुल्लाह, क्या हादी हम में से होंगे या दूसरों से ?”
आप (स.अ.व.आ.) ने जवाब दिया “रोज़ ए क़ियामत तक अल्लाह सुब्हानहु व तआला की तरफ़ हिदायत करने वाले हम में से होंगे। अल्लाह सुब्हानहु व तआला ने हमारे ज़रिये लोगों को शिर्क की गुमराही से बचाया और हमारे ही ज़रिये उन को शैतान के इन्हेराफ़ से महफूज़ किया। शैतान के इन्हेराफ़ में रहने के बाद हमारे ही ज़रिये लोग आपस में भाई बने जिस तरह वह शिर्क की गुमराही में रहने के बाद आपस में भाई बने। हमारे ही ज़रिये अल्लाह इख़्तेताम करेगा जिस तरह उस ने हमारे ज़रिये इफ़्तिताह की”

रोज़ ए ग़दीर रसूलुल्लाह (स.अ.व.आ.) से मन्दर्जा ज़ेल रिवायत भी इस बाब में दर्ज की गयी है
“मुझको अल्लाह ने तलब कर लिया है और मैंने उसका बुलावा क़ुबूल कर लिया है, लेहाज़ा मैं तुम्हारे दरमियान दो भारी (गिरां क़द्र /अहम-तरीम) चीज़ें छोड़े जा रहा हूँ। उन में से एक चीज़ दुसरे से ज़्यादा अज़ीम है। अल्लाह की किताब और मेरी इतरत मेरे अहलेबैत, तो ख़्याल रखना कि मेरे बाद तुम उन के साथ कैसा बर्ताव करते हो। यह दोनों एक दुसरे से कभी जुदा नहीं होंगे जब तक कि वह हौज़ ए कौसर पर मुझसे मिल ना जायें। फिर आप (स.अ.व.आ.) ने इरशाद फ़रमाया: अल्लाह मेरा मौला है और मैं मोमेनीन का मौला हूँ, फिर आप (स.अ.व.आ.) ने अली इब्ने अबी तालिब (अ.स.) के हाथों को बलन्द किया और फ़रमाया: और जिस का भी मैं मौला हूँ, यह अली भी उसके मौला हैं, या अल्लाह तू, उस से मोहब्बत कर जो इन से मोहब्बत करे, और उस से दुश्मनी रख जो इन से दुश्मनी रखे”

हमारे आइम्मह (अ.स.) के सामने यह मौज़ू बारहा आता रहा और जवाब वाज़ेह तरीन था। हुसैन बिन ख़ालिद ने इमाम रज़ा (अ.स.) से दरयाफ़्त किया “क्या एक ज़मीन बग़ैर एक इमाम के बाक़ी रह सकती है ? आप ने जवाब दिया “नहीं”

लेहाज़ा हर ज़माने में अल्लाह की एक हुज्जत मौजूद रही है जिसने लोगों को राह ए हक़ की तरफ़ हिदायत की है। अल्लाह सुब्हानहु व तआला हमारे क़ुलूब को इन बारह आइम्मह मासूमीन (अ.स.) की मोहब्बत और मारेफ़त से मुनव्वर करे और हमको उनकी मुसलसल ख़िदमत करने की तौफ़ीक़ अता फ़रमाये

સારાંશ : ૨૬

આઓ આપણે આપણા ઇમામને જાણીએ

પુસ્તક : કમાલુદ્દીન વ તમામ ઉન નેઅમહ

લેખક : શેખ અસ-સદુક (અ.ર.)

પ્રકરણ ૨૨ : પયગંબર હ. આદમ (અ.સ.) થી જાનશીનીનો તસલસુલ (ભાગ : ૨)

ગત સંસ્કરણમાં પયગંબર હ. આદમ (અ.સ.) થી દુન્યાના અંત સુધી ઇલાહી હુજ્જતોના સતત અસ્તિત્વ વિષે આપણે જાણ્યું.
આજે આપણે તે અંગે થોડીક વધુ હદીસો જોઈશું.

ઈમામ રઝા (અ.સ.) થી રીવાયત છે કે : “પૃથ્વી અમારામાંથી ઈમામથી વંચિત રહી શકે નહિ.”
ઈમામ રઝા (અ.સ.) થી પૂછવામાં આવ્યું “તમો આ અવસ્થાએ પોહંચ્યા છો, પરંતુ તમને કોઈ અવ્લાદ નથી.?” તેમણે ઉત્તર આપ્યો : “અય ઉક્બાહ બિન જા’ફર, ઈમામ પોતાના વંશજોને જોયા વગર આ દુન્યાથી જતા નથી.”

ઈમામ સાદીક (અ.સ.) થી રીવાયત છે કે “અલ્લાહની કસમ, હ. આદમ (અ.સ.) પછી, અલ્લાહ (સ.વ.ત.) એ દુન્યાને ઈમામ વગર રાખી નથી, જે લોકોને અલ્લાહ (સ.વ.ત.) તરફ હીદાયત કરે, અને જે લોકો ઉપર અલ્લાહની હુજ્જત હોય. જે તેમને છોડી દેશે તે હલાક થશે અને જે તેમનાથી તમસ્સુક રાખશે તે નજાત પામશે.”

એક વખત હ. અલી (અ.સ.) એ રસુલુલ્લાહ (સ.અ.વ.) ને પૂછ્યું : “યા રસુલુલ્લાહ, શું હાદીઓ આપણામાંથી હશે કે બીજાઓમાંથી?” આપ (સ.અ.વ.) એ જવાબ આપ્યો “અલ્લાહ (સ.વ.ત.) તરફ માર્ગદર્શકો કયામતના દિવસ સુધી આપણા માંથી છે. આપણા થકી અલ્લાહ (સ.વ.ત.) એ લોકોને શિર્કની ગુમરાહીથી બચાવ્યા છે અને આપણા થકી તેણે તેમને બદીની ગુમરાહી થી બચાવ્યા છે. આપણા થકી લોકો બુરાઈની ગુમરાહીમાં રહીને ભાઈ બન્યા જે રીતે તેઓ શિર્કની ગુમરાહીમાં રહી ભાઈ બન્યા છે. આપણા થકી અલ્લાહ અંત લાવશે જે રીતે આરંભ કર્યો હતો.

આ જ પ્રકરણમાં પવિત્ર પયગંબર (સ.અ.વ.) ના ગદીરના દિવસના ખુત્બામાંથી નીચેની રીવાયત છે :
“મને અલ્લાહ તરફથી દાવત મળી છે અને મેં સ્વીકારી છે. આમ હું તમારી વચ્ચે બે મહાભારે (અતિ મહત્વની) વસ્તુઓ મૂકી જાઉં છું. એક બીજા કરતા મહાન છે.

અલ્લાહની કીતાબ અને મારી ઇત્રત મારી અહ્લેબય્ત (અ.સ.) તેથી તમે કાળજી લેજો કે મારા પછી તમે તેમની સાથે કેવી રીતે વર્તશો. તેઓ બન્ને છુટા નહિ પડે ત્યાં સુધીકે મને (કૌસરના) હોજ પર મળે. પછી આપ (સ.અ.વ.) એ કહ્યું : અલ્લાહ મારો મવલા છે અને હું મો’મેનીનનો મવલા છું.
પછી આપ (સ.અ.વ.) એ અલી ઇબ્ને અબી તાલીબ (અ.સ.) નો હાથ બલંદ કર્યો અને કહ્યું : જેનો હું મવલા છું તેનો આ અલી પણ મવલા છે. અય અલ્લાહ તુ તેને મોહબ્બત કર જે આને મોહબ્બત કરે અને તુ તેનાથી દુશ્મની કર જે આનાથી દુશ્મની કરે.”

આ બાબત આપણા ઈમામો (અ.સ.) ની સામે વારંવાર પ્રસ્તુત કરવામાં આવી હતી અને આ કિસ્સાની જેમ જવાબ સ્પષ્ટ હતો. હુસૈન બિન ખાલીદે ઈમામ રઝા (અ.સ.) ને પૂછ્યું : “ શું પૃથ્વી ઈમામ વગર રહી શકે?” આપ (અ.સ.) એ ઉત્તર આપ્યો : “ના”
આમ દરેક યુગમાં અલ્લાહ (સ.વ.ત.) ની હુજ્જત હતી જેણે લોકોને સીધા રસ્તા તરફ હિદાયત કરી.

અલ્લાહ આપણા દિલોમાં આ સાચા બાર ઇમામો (અ.સ.) ની મોહબ્બત અને મા’રેફત રોપીને રેહમ કરે.