Chapter 9: Janabe Salman (r.a.) before the advent of Prophet Muhammad (s.a.w.s.)
As mentioned in the previous Chapter, for 250 years before the Holy Prophet(s.a.w.s.) the divine scholars were in occultation. Among those who searched for them was Janabe Salman (r.a.). He moved from one learned to another in the pursuit of divine secrets.
His original name was Ruzbah. His family were worshippers of fire but he was divinely guided to accept the faith of Prophet Isa(as). As a result he had to face a lot of torture from his father.
When the torture became unbearable he prayed for deliverance in the name of Muhammad (s.a.w.s.) and his legatee. By divine help he was rescued and he came under the protection of a divine scholar amongst the believers in Prophet Isa(as).
When this divine scholar was about to die he gave a tablet to Janabe Salman (r.a.) and guided him to go another divine scholar in Antioch.
Then Janab e Salman(r.a.) went to the scholar in Antioch. He served him till even he died and he guided him to yet another scholar in Alexandria.
Janab e Salman(r.a.) then went to Alexandria. He stayed there too till the death of that scholar. Before his death he gave the good news that the birth of Prophet Mohammad (s.a.w.s.) was near.
Then the circumstances changed and Janabe Salman (r.a.) was forced into a hard life of slavery. Finally he came under the custody of a kind lady. She had an orchard which she put at his disposal.
One day the Messenger of Allah (s.a.w.s.) arrived in that orchard and emancipated him. He was then named Salman.
Thus Janabe Salman(r.a.) spent his life searching and serving the divine scholars who were in occultation. May we also get the good fortune of spending our lives longing for the proof of Allah on this earth and serving him to the best of our abilities.
Urdu
اقتباس -۱۲
کتاب - كمال الدين و تمام النعمة
مصنف - شیخ الصدوق علیہ الرحمہ
باب ۹: پیغمبر اکرم (ص) کی آمد سے پہلے جناب سلمان (ر)
جیسا کہ گزشتہ باب میں تذکرہ کیا گیا، رسول اللہ صلی اللہ علیہ وآلہ وسلم سے پہلے ۲۵۰ سال کے لئے علماء ربّانی غیبت میں تھے۔ اُن کو تلاش کرنے والے افراد میں سے ایک جناب سلمان (ر ع) تھے۔ اسرارِ الٰہی کی جستجو میں وہ اک كے بعد دیگر عالِم كے پاس جاتے رہے۔
انکا اصل نام روزبه تھا . اُن کا خاندان آتَش پرست تھا لیکن الہی رہنمائی کی مدد سے انہوں نے حضرت عیسیٰ علیہ السلام کا ایمان قبول کر لیا۔ اس كے نتیجہ میں اُن کو اُن کے والد کی طرف سے بہت زیادہ اذیت کا سامنا کرنا پڑا۔
جب اذیت ناقابل برداشت ہو گئی تو آپ نے محمد (ص) اور ان کے وصی کے وسیلہ سے نجات کی دعا کی۔ الٰہی مدد سے انھیں نجات حاصل ہوئی اور وہ حضرت عیسی علیہ السلام پر ایمان رکھنے والوں میں سے ایک عالم ربّانی کی حفاظت میں آگئے۔
جب اس عالم ربّانی کی موت کا وقت قریب آیا اس نے جناب سلمان (رع) کو ایک لوح دی اور انہیں انطاکیہ میں ایک دوسرے عالم ربّانی کی طرف رہنمائی کی۔
پھر جناب سلمان (رع) انطاکیہ میں اس عالم کے پاس گئے۔ اور وہ اُس کی خدمت میں لگے رہے یہاں تک کہ اُس کی وفات ہو گئی اور اس نے اسکندریہ میں ایک دوسرے عالم کی طرف رہنمائی کی۔
جناب سلمان (ر) پھر اسکندریہ چلے گئے۔ وہ وہاں بھی اس عالم کی وفات تک رہے۔ اُس نے اپنی موت سے پہلے یہ بشارت دی کہ حضرت محمد (ص) کی ولادت کا وقت قریب ہے۔
پھر حالات بدل گئے اور جناب سلمان (رع) غلامی کی سخت زندگی گزارنے کے لئے مجبور ہو گئے۔ آخر میں وہ ایک مہربان خاتون کی کفالت میں آ گئے ۔ اس کا ایک باغ تھا جسے اس نے اُن کے حوالے کر دیا۔
ایک دن رسول اللہ صلی اللہ علیہ وسلم اس باغ میں تشریف لائے اور انہیں آزاد کرا لیا۔ اور پھر اُن کا نام سلمان رکھا گیا۔
لہٰذا جناب سلمان (رع) نے اپنی زندگی علماء ربّانی کی تلاش میں اور اُن کی خدمت میں گزار دی جو غیبت میں تھے. خدا وند متعال ہم کو بھی توفیق اور شرف عطا فرمائے کہ ہم بھی زمین پر حُجّت خدا کی آرزو میں اور اُن کی خدمت میں اپنی زندگی گزار سکیں۔
Hindi
इक़्तिबास 12
आइये अपने इमाम के मुताल्लिक़ जाने
किताब : कमालुद्दीन व तमामुन ने'मह
मुसन्निफ़ : शेख़ सदूक़ (अ.र.)
पैग़म्बर ए इस्लाम हज़रत मोहम्मद मुस्तफ़ा (स.अ.व.आ.) की आमद से पहले जनाबे सलमान फ़ारसी (अ.र.)
जैसा कि गुज़िश्ता बाब में तज़किरा किया गया, रसूलुल्लाह (स.अ.व.आ.) से पहले 250 साल के लिए उलेमा ए रब्बानी (हुजज ए इलाही) ग़ैबत में थे। उनको तलाश करने वाले अफ़राद में से एक जनाबे सलमान (अ.र.) थे। असरार ए इलाही की जुस्तुजू में वह एक के बाद दीगर आलिम के पास जाते रहे।
उनका अस्ल नाम रुज़बाह था, उनका ख़ानदान आतिश-परस्त था लेकिन इलाही रहनुमाई की मदद से उन्होंने हज़रत ईसा (अ.स.) का ईमान क़ुबूल कर लिया। इसके नतीजे में उनको, उनके वालिद तरफ़ से बहुत ज़्यादा अज़ीयत का सामना करना पड़ा।
जब अज़ीयत ना-क़ाबिल ए बरदाश्त हो गई तो आप ने हज़रत मोहम्मद (स.अ.व.आ.) और उनके वसी (अ.स.) के वसीले से नजात की दुआ की। इलाही मदद से उन्हें नजात हासिल हुई और वह हज़रत ईसा (अ.स.) पर ईमान रखने वालों में से एक आलिम ए रब्बानी की हिफाज़त में आ गये।
जब उस आलिम ए रब्बानी की मौत का वक़्त क़रीब आया तो उसने जनाबे सलमान (अ.र.) को एक लौह दी और उन्हें अन्ताकिया में एक दूसरे आलिम ए रब्बानी की तरफ़ रहनुमाई की
फिर जनाबे सलमान (अ.र.) अन्ताकिया में एक उस आलिम के पास गए, और वह उसकी ख़िदमत में लगे रहे यहाँ तक कि उसकी वफ़ात हो गई और उसने जनाबे सलमान (अ.र.) की सिकन्दरिया (अलेक्जेंड्रिआ) में एक दूसरे आलिम की तरफ़ रहनुमाई की
जनाबे सलमान (अ.र.) फिर सिकन्दरिया चले गये और वह वहां भी उस आलिम की वफ़ात तक रहे। उसने अपनी मौत से पहले यह बशारत दी कि हज़रत मोहम्मद (स.अ.व.आ.) की विलादत का वक़्त क़रीब है
फिर हालात बदल गए और जनाबे सलमान (अ.र.) ग़ुलामी की ज़िन्दगी गुज़ारने के लिए मजबूर हो गए। आख़िर में वह एक मेहरबान ख़ातून की किफ़ालत में आ गये। उसका एक बाग़ था जिसे उसने उनके हवाले का दिया।
एक दिन रसूलुल्लाह (स.अ.व.आ.) उस बाग़ में तशरीफ़ लाये और उन्हें आज़ाद करा लिया। और फिर उनका नाम सलमान रखा गया।
लेहाज़ा जनाबे सलमान (अ.र.) ने अपनी ज़िन्दगी उलेमा ए रब्बानी की तलाश में और उनकी ख़िदमत में गुज़ार दी जो ग़ैबत में ज़िन्दगी बसर कर रहे थे
ख़ुदा वन्द ए मुतआल हमको भी तौफ़ीक़ और शरफ़ अता फ़रमाये कि हम भी ज़मीन पर हुज्जत ए ख़ुदा की आरज़ू में और उनकी ख़िदमत में अपनी ज़िन्दगी गुज़ार सकें
અગાઉના સંસ્કરણમાં આપણે જોયું કે રસુલુલ્લાહ (સ.અ.વ.) ના ૨૫૦ વર્ષ પેહલા ઇલાહી આલીમો ગયબતમાં હતા. તેઓને શોધવાવાળાઓમાં જ. સલમાન (ર.અ.) હતા. તેઓ ઇલાહી અસરારાની શોધમાં એક આલીમ પાસેથી બીજા પાસે ગયા.
તેઓનું મૂળ નામ રોઝ્બહ. તેમનું કુટુંબ અગ્નીપુજક હતું પરંતુ તેમને રસુલુલ્લાહ (સ.અ.વ.) નો દિન કબુલ કરવા ઇલાહી હિદાયત થઇ. પરિણામે તેમને તેમના પિતા તરફથી ખુબ ત્રાસ સહન કરવો પડ્યો.
જયારે ત્રાસ અસહ્ય થઇ ગયો તેમણે નજાત માટે હ. મોહમદ (સ.અ.વ.) અને તેમના વસી (અ.સ.) ના વાસ્તાથી દુઆ. કરી. ઈલાહી મદદથી તેમનો છુટકારો થયો અને તેઓ મો’મીનીને હ. ઇસ (અ.સ.) માંથી ઇલાહી આલીમોના શરણમાં આવ્યા.
જયારે આ ઇલાહી આલીમનો અંત સમય આવ્યો તેણે જ. સલમાન (ર.અ.) ને એક તખ્તી આપી અને અન્તાકીયામાં અન્ય ઇલાહી આલીમ તરફ હિદાયત કરી.
જ. સલમાન (ર.અ.) અન્તાકીયા ગયા. અને તેમની સેવામાં રહ્યા ત્યાં સુધી કે તેમનું પણ મૃત્યુ થયું તેમણે તેમને એક બીજા ઇલાહી આલીમ તરફ ઇસ્કન્દરીયા મોકલ્યા.
જ. સલમાન (ર.અ.) પછી ઇસ્કન્દરીયા ગયા. તેઓ ત્યાં પણ તે ઇલાહી આલીમના મૃત્યુ સુધી રહ્યા. મૃય્તુ પેહલા તેમણે પયગંબર હ. મોહમ્મદ (સ..અ.વ.) નો જન્મ નજીક છે તેવા ખુશખબર આપ્યા.
પછી સંજોગો બદલાયા જ. સલમાન (ર.અ.) એ ગુલામીમાં સખ્ત જીવન ગુજારવા મજબુર કરવામાં આવ્યા. અંતે તેઓ એક દયાળુ સ્ત્રીના વાલીપણામાં આવ્યા. તેની પાસે એક વાડી હતી જે તેણીએ તેમની દેખરેખમાં આપી હતી.
એક દિવસ રસુલુલ્લાહ (સ.અ.વ) તે વાડીમાં આવ્યા અને તેમને ગુલામીમાંથી મુક્ત કરાવ્યા.
આમ જ. સલમાન (ર.અ.) એ પોતાનું જીવન ઇલાહી આલિમો જેઓ ગયબત હતા તેઓની શોધમાં અને તેઓની સેવામાં ગુજાર્યું.
આપણને પણ, આજીવન, આ પૃથ્વી પર અલ્લાહની હુજ્જત (અ.ત.ફ.શ) નો ઇન્તેઝાર કરવાનો અને આપણે પણ આપણી શ્રેષ્ઠ ક્ષમતાઓ વડે તેઓ (અ.ત.ફ.શ.) ની ખીદમતનું સૌભાગ્ય પ્રાપ્ત કરીએ.